Sanayileşme adına tarımı ihmal eden Türkiye'nin, geleceğin stratejik sektörleri arasında yer alacak tarıma alternatif ürünlerle birlikte yeniden ağırlık vermesi gerekiyor.

Jojoba bitkisi de Türkiye tarımı için alternatif olabilecek bir ürün. Yapılan araştırmalar, jojoba üretimi için Akdeniz, Ege ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki fakir ve çorak arazileri uygun ekim alanları olarak gösteriyor. Ancak, Amerika, Meksika, Japonya gibi ülkelerin çok yakından ilgilendiği bu bitki türü Türkiye'de henüz ekonomik olarak üretilmiyor. Tarım Bakanlığı'nın bu verimli ve önemli bitki türü için geniş kapsamlı bir çalışma başlatması ve konuyu sahiplenmesi gerekiyor.

Çok verimli

Jojoba bitkisi konusunda bugüne kadar Türkiye'de en kapsamlı çalışmayı yapanlardan birisi ise yardımcı Doç. Dr. Mustafa Akıllı. Doç. Dr. Akıllı, jojobanın bugün Yunanistan, Suriye, İsrail, Mısır gibi komşu ve yakın ülkelerde üretildiğine işaret ederken, Türkiye'nin uygun yetiştirme alanları olmasına karşın bu ürünü yetiştirmemesini büyük kayıp olarak görüyor. Doç. Dr. Akıllı, jojobanın başta 300 kozmetik ürünü olmak üzere trafolardan füzelere kadar çok geniş bir tüketim alanı olduğunu vurguluyor ve "Türkiye halen bu ürün ihtiyacını ithalat yolu ile karşılıyor. Bu, ekonomi adına büyük kayıptır." diyor.

Nerelerde kullanılıyor?

Jojoba bitkisinden elde edilen tohumlar/çekirdeklerin yüzde 50'sini oluşturan yağ yaklaşık 300 ayrı kozmetik ürününde kullanılıyor. Geri kalan atıklar ise iyi bir hayvan yemi özelliği taşıyor. Bunun yanında tohumlardan elde edilen yağ, yüksek sıcaklık ve basınca dayanıklılığı nedeni ile, uçak, füze, trafo ve ağır iş makineleri gibi endüstri alanında da kullanılıyor. Ayrıca, benzin ve motor yağına karıştırılması halinde yüksek verim elde edilebiliyor. Jojobanın bir diğer özelliği ise, erozyona karşı iyi bir koruyucu olması.

3 yılda ürün veriyor

Jojoba, ortalama üç yıllık bir süreden sonra ürün veriyor. Uzun ömürlü bir bitki olan jojoba, 100—150 yıl yaşayabiliyor ve bir dekar alanda 600—800 kg arası ürün veriyor. Ürün, zeytinyağı fabrikalarında işlenebiliyor. Jojobanın çekirdeği 8 dolardan, yağı ise 13 dolardan müşteri bulabiliyor.